Inteko zishinga amategeko z’ibihugu bigize inama mpuzamahanga ku karere k’ibiyaga bigari (ICGLR), zohereje abagenzuzi mu matora y’abadepite ateganijwe mu Rwanda kuva tariki 16-18/9/2013, aho basuzuma iyubahirizwa rya demokarasi n’imiyoborere myiza, nk’uko itangazo batanze ribivuga.
Abanyarwanda birukanywe muri Tanzaniya bacumbikiwe mu murenge wa Rukara mu karere ka Kayonza bavuga ko uburyo bakiriwe mu Rwanda bwatumye basa n’abibagiwe urugomo bakorewe ubwo birukanwaga muri Tanzaniya.
Ambasaderi w’ubuyapani mu Rwanda, nyakubahwa Kazuya Ogawa aravuga ko igihugu cye cyishimira kuba kigira uruhare mu bikorwa bigamije gukumira amakimbirane ndetse no kuyashakira umuti binyuze mu bikorwa birimo gufasha mu kwigisha ababungabunga amahoro n’abacyemura impaka aho zivutse.
Amakuru atangwa n’abari kwirukanwa mu gihugu cya Tanzaniya akomeje kwemeza ko bari kwirukanwa nabi mu buryo burimo ihohotera n’urugomo ku buryo bamwe bamburwa ibyabo byose ndetse ngo batangiye no kubakubita bakabakomeretsa.
Abasivile 23 baturuka mu bihugu umunani by’Afurika, bahuriye I Nyakinama mu karere ka Musanze kuva kuri uyu wa mbere tariki 09/09/2013 kugira ngo bige uko bakwitwara mu gihe boherejwe mu butumwa bw’amahoro mu bihugu birimo imvuru cyangwa intambara.
Tanzaniya yongereye ingufu mu kwirukana Abanyarwanda babaga ku butaka bwayo, ubu amakuru abirukanwe batangaza aremeza ko leta ya Tanzaniya yatangiye kwifashisha abasirikare, abapolisi n’izindi ngufu zibonetse zose ndetse abirukanwa bageze ku butaka bw’u Rwanda baravuga ko bari gutwarwa mu modoka zisanzwe ari iz’amagereza, (…)
Ibibazo by’amakimbirane akunze kugaragara muri zimwe mu ngo z’abagabo n’abagore bashakanye, ngo bituma hari abasore batinya kuzana abagore, kuko bakeka ko ingo zabo nazo zishobora guhura n’ibyo bibazo.
Umuyobozo w’Ishuri ryigisha ibijyanye n’amahoteli n’Ubukerarugendo (RTUC), Callixte Kabera, aratangaza ko kumurika serivisi sihuri ryabo ritanga biryongerera ireme n’ubuziranenge, kuko abakenera izo serivisi ariho babonera umwanya wo kubagira inama ku cyo bifuza cyahinduka.
Sergent Major Gisagara Fokasi wo muri FDLR yatahukanye n’abasirikare bato b’Abanyarwanda bamwe bo muri FDLR n’abandi bo mumitwe yitwaje intwaro ikorera muri icyo gihugu. Bavuze ko bahisemo kugaruka mugihugu cyabo nyuma y’igihe kinini bari bamaze bazerera mu mashyamba ya Congo.
Bamwe mu batanga serivisi zinyuranye mu Rwanda, zaba izishyurwa cyangwa izitishyurwa bakomeje kugenda bareka ururimi rw’Ikinyarwanda muri serivisi batanga ahubwo bagahugira ku ndimi zo hanze, nk’uko abaturage babyinubiye mu isesengura riherutse gukorwa.
Umugaba mukuru w’Inkeragutabara RDF Reserve Force yaraye atangiye igikorwa cyo gushyikiriza by’agateganyo imiryango y’abarokotse Jenoside yo mu 1994 amacumbi Inkeragutabara zabasaniye, igikorwa cyatangiriye mu karere ka Nyanza ejo kuwa 05/09/2013.
Abatuye mu murenge wa Musenyi na Shyara mu karere ka Bugesera barasaba ko imirimo yo kubakorera umuhanda uhuza iyo mirenge yombi yakwihutishwa kuko byahagaritse byinshi mu byo bakenera mu buzima bwabo bwa buri munsi.
Bamwe mu bakurikiranira hafi serivisi zitangirwa mu gihugu baremeza ko byaba byiza serivisi zitangirwa mu bigo zifite aho zihuriye zahurizwa hamwe, kugira ngo abazishaka ntibajjye bazenguruka bava hamwe bajya ahandi.
Ba perezida Paul Kagame w’u Rwanda na Jakaya Mrisho Kikwete wa Tanzaniya bamaze guhurira i Kampala muri Uganda ku gicamunsi cy’uyu munsi tariki ya 05/09/2013 nyuma y’amezi akabakaba ane batarebana neza.
Perezida w’u Rwanda Paul Kagame yageze Kampala mu gihugu cya Uganda uyu munsi kuwa 05/09/2013 ahabera inama mpuzamahanga y’umuryango w’akarere k’ibiyaga bigari ICGLR iri kwiga ku kibazo cy’umutekano mucye uri mu burasirazuba bwa Congo.
Kubera ibikorwa remezo bidahagije birimo amashanyarazi, imihanda ndetse n’amacumbi, abagana akarere ka Rutsiro ntibabona serivise nziza nk’uko babyifuza.
Abasirikare umunani bo mu mutwe wa FDLR bageze mu Rwanda ku mugoroba wo ku itariki ya 04/09/2013 bayobowe na majoro Muhirwa Sylvestre, bitandukanya n’ubuzima bwo mu buhungiro bari bamazemo imyaka 19 mu mashyamba ya Repubulika iharanira Demukarasi ya Kongo.
U Rwanda rurasaba ko rwahabwa ububiko bw’inyandiko z’urukiko mpuzamahanga mpanabyaha rwashyiriweho u Rwanda rukorera Arusha muri Tanzania, mu gihe ruzaba rufunze imiryango mu mwaka utaha. Kugeza ubu u Rwanda rwari rwaremerewe isomero ryitwa Umusanzu ry’uru rukiko ryo riri mu mujyi wa Kigali.
Uwitwa Mukamuhigira Alphonsine avuga ko ababazwa cyane n’urupfu rwa murumuna we Mukamusangwa Colette waguye mu maboko y’abaganga akanapfana umwana yari atwite.
Abanyeshuri 52 bo ku ishuri ryisumbuye rya Nyabirasi bajyanywe kwa muganga mu mpera z’icyumweru gishize bamaze gukubitwa n’inkuba, abandi bantu icyenda bo mu kagari ka Gabiro mu murenge wa Musasa na bo bahungabanywa n’inkuba tariki 02/09/2013.
Abaturage by’umwihariko abakristu ba Paroisse ya Mushaka iri mu murenge wa Rwimbogo mu karere ka Rusizi barashimira Nyakubahwa Madamu Jeannette Kagame ko imodoka yari yabemereye bayishyikirijwe kuri uyu wa 01/09/2013.
Urubyiruko ruvuye hirya no hino mu Mujyi wa Kigali rwitabiriye igiterane “Rwanda Shima Imana” cyabaye tariki 31/08/2013; aho umushumba w’Umunyamerika wo mu itorero Saddleback, Rick Warren yasabye urubyiruko rw’Abanyarwanda kurota inzozi nziza kandi bakizera kuzigeraho.
Abakuru b’ibihugu bigize umuryango w’akarere k’ibiyaga bigari (ICGLR) barateganya gukora inama taliki 05/09/2013 iziga ku kibazo cy’umutekano mucye ukomeje kurangwa mu burasirazuba bwa Congo.
Abaturage begereye umupaka w’u Rwanda na Congo mu murenge wa Bugeshi akarere ka Rubavu bavuga ko bongeye gusubira mu mirimo yabo nyuma yo guhumurizwa n’ingabo zabo kuko umutekano wabo ucunzwe neza.
Urugaga rw’abikorera (PSF) hamwe n’abanyamuryango barwo barimo guhugurwa mu itunganyamakuru ry’amajwi no gukoresha imbuga nkoranyambaga, bavuga ko ubumenyi bahabwa n’ikinyamakuru Kigali Today, buzabafasha kumenyekanisha ubucuruzi bwabo cyangwa kuba abanyamakuru.
Polisi y’u Rwanda iratangaza ko amasasu yumvikanye mu nkambi icumbikiwemo abahoze ari abarwanyi ba M23, yatewe nuko Polisi yashatse gusaka iyi nkambi abayirimo bakabyanga ndetse bagashaka kurwanya Polisi.
Urubyiruko rugera kuri 300 ruturutse mu bihugu byo mu muryango wa Afurika y’Iburasirazuba (EAC), rwifatanyije n’abaturage bo mu murenge wa Kimihurura mu, mu karere ka Gasabo, mu gikorwa cy’umuganda wabaye ku wa Gatandatu tariki 31/08/2013.
Mu uhiriro ry’umunsi umwe ry’abanyamuryango ba AVEGA-Agahozo bo mu karere ka Ruhango ryabaye tariki 29/08/2013, ubwo basuzumaga ibyo bagezeho no guhiga ibyo bateganya kugeraho mu mwaka wa 2013-2014, hari umubare munini w’abana birera mu mirenge igize akarere ka Ruhango.
Umuganda rusange wakozwe tariki 31/08/2013 mu karere ka Kirehe wakorewe mu nkambi ya Kiyanzi ahari Abanyarwanda birukanywe muri Tanzaniya bakaba barahakoze isuku bubakira abari muri iyi nkambi ubwiherero hamwe no kurwanya inkongi z’imiriro zishobora kuhaboneka.
Abaturage bagana serivisi zo kwandikisha abana mu bitabo by’irangamimerere ku rwego rw’imirenge basanga hari ibikwiye guhinduka mu itangwa ry’izi serivisi kugira ngo zirusheho kunozwa ndetse zinatangwe ku gihe.