Inama y’abadepite bagize CPA igaragaza ko n’ubwo bimwe mu bihugu by’Afurika bifite umutungo kamere w’amabuye y’agaciro, amashyamba, peterori, amazi n’ibindi; ngo basanga ari byo biri inyuma mu majyambere; impamvu ngo zituruka ahanini kuri ruswa no gucunga nabi umutungo wa Leta.

“Nk’uko amategeko abiteganya, ni ngombwa ko Inteko ishinga amategeko yita ku micungire n’imikoreshereze inoze y’umutungo w’igihugu; tugomba kugenzura ibijyanye na peterori kuko ari ryo shingiro rikomeye ry’ubukungu “, nk’uko Depite Mula Innocent wo mu gihugu cya Uganda, yanenze uburyo umutungo w’ibikomoka kuri peterori ukoreshwa.

Ku ruhande rw’u Rwanda, ngo kuba igihugu cyarateye intambwe igaragara mu by’ubukungu mu mwaka ushize wa 2014, harimo uruhare rw’Inteko ishinga amatekegeko, yashyizeho Komisiyo ishinzwe kugenzura imikoreshereze y’imari ya Leta (PAC), nk’uko byasobanuwe na Perezida wa Sena, Bernard Makuza.

Depite Karenzi Theoneste, ugize Komite nshingwabikorwa ya CPA, akaba na Visi Perezida wa PAC, yashimangiye ko kwakira inama ya CPA ari amahirwe yo kugaragaza ibyagezweho n’Inteko y’u Rwanda no kureba uko ibiva mu mabuye y’agaciro bikoreshwa.

Yagize ati “Akenshi ibihugu byateye imbere biza kugura amabuye y’agaciro bikayajyana kuyatunganya no kuyakoramo ibintu bitandukanye, ibyavuyemo bikagaruka iwacu bihenze cyane; ariko urabona ko Afurika imaze gukanguka, tugomba kujyana ibintu byatunganijwe”.

Ibihugu byitabiriye inama ya CPA bigamije kubahiriza imyanzuro y’inama y’umuryango w’ibihugu bivuga icyongereza yabereye i Vienne muri Autriche mu mwaka wa 2012; aho mu myanzuro byafashe harimo gushyiraho urwego rugenzura ikoreshwa ry’umutungo wa Leta.

Icyo gihe PAC y’u Rwanda yo yari imaze imyaka ibiri itumiza inzego za Leta, kwisobanura ku ikoreshwa ry’umutungo wa rubanda.

Simon Kamuzinzi