Abica bakoresheje ikaramu n’ibiganiro ni bo bicanyi babi - Minisitiri Dr Bizimana

Minisitiri w’Ubumwe bw’Abanyarwanda n’Inshingano Mboneragihugu, Dr Jean Damascène Bizimana, yasabye imiryango Aegis Trust, Interpeace na Never Again ubufatanye mu kwamagana Abanyamakuru n’Abanyapolitiki "bica bakoresheje ikaramu (kwandika) hamwe n’ibiganiro bakora."

Minisitiri Dr Bizimana asanga abica bakoresheje ikaramu n'ibiganiro ari bo bicanyi babi
Minisitiri Dr Bizimana asanga abica bakoresheje ikaramu n’ibiganiro ari bo bicanyi babi

Minisitiri Bizimana avuga ko hari abanyamakuru b’Ijwi rya Amerika (VOA) na BBC nka Etienne Karekezi, Eric Bagiruwubusa na Ali Yusuf Mugenzi, ndetse n’Abanyapolitiki barimo Paul Rusesabagina na Victoire Ingabire, "bakomeje kwica bakoresheje inyandiko hamwe n’ibiganiro bakora, bitwikiriye imiryango (NGOs) iharanira uburenganzira bwa muntu".

Minisitiri Bizimana yaganirije imiryango itari ya Leta ihuriye ku kurwanya Jenoside, kuvura ibikomere no kubaka amahoro, mu mugoroba wo Kwibuka wabereye ku rwibutso rwa Jenoside rwa Kigali ku Gisozi, ku wa Kabiri tariki 10 Gicurasi 2025.

Yagize ati "Abica bakoresheje ikaramu n’ibiganiro ni bo bicanyi babi, mu nkambi zari muri Congo hashinzwe imiryango itari iya Leta(NGOs) y’Abanyarwanda igendera mu ngengabitekerezo yo gupfobya no guhakana Jenoside yakorewe Abatutsi. Ni ko amaradio nka BBC Gahuzamiryango, Ijwi rya Amerika, izitwaga Gatashya na Hirondelle, yatangiye gushingwa mu nkambi muri Congo."

Ati "Mu banyamakuru bashatse akazi muri ayo maradio, hari ba Ali Yusuf Mugenzi, Etienne Karekezi, Augustin Hatari n’ubwo ejobundi twagize amahirwe Ijwi rya Amerika rigahagarara. Etienne Karekezi ni we wahaye akazi abantu bitwa ba Eric Bagiruwubusa udatinyuka kuvuga Jenoside."

Bashyize indabo aharuhukiye abazize Jenoside ku rwibutso rwa Kigali
Bashyize indabo aharuhukiye abazize Jenoside ku rwibutso rwa Kigali

Dr Bizimana avuga ko nyuma yo guhagarara kw’ijwi rya Amerika, Eric Bagiruwubusa ubu ngo yafunguye umuyoboro wa YouTube agakomeza kwigisha imyumvire ye.

Avuga ko Ali Yusuf Mugenzi wayoboye ibiganiro kuri BBC ajya ku mbuga nkoranyambaga, akagira ati ’RPF ndayanga!’

Ati "Waba Umunyamakuru hanyuma ukavuga ko wanga icyiciro (runaka) cy’Abanyarwanda, umunyamakuru ufite urwango abaho! Ntabwo uba ukiri umunyamakuru!"

Avuga ko Etienne Karekezi na we yagiye yihishira nyamara mu gihe cya Jenoside ngo yarahaye ikiganiro Nzabahimana wari Minisitiri w’Ubucuruzi, cyarimo guhakana Jenoside yakorewe Abatutsi mu buryo bweruye, kuko ngo bavugaga ko ibice byarimo ingabo za Leta (Ex FAR) hari amahoro kandi ari ho Jenoside yari ikomeje kuba.

Minisitiri Bizimana asaba imiryango itari iya Leta kwamagana Abanyamakuru, Abanyapoliki hamwe n’Urubyiruko rukomoka ku bakoze Jenoside, rurimo gushinga imiryango ivuga ko iharanira uburenganzira bwa muntu, kuko ngo ari bo barimo guteza u Rwanda kugirana ibibazo n’amahanga.

Avuga ko Sosiyete nyarwanda yabayeho muri Jenoside "itazajenjekera abantu nka Ingabire Victoire ushinga NGOs nyamara ari politiki akora, Rusesabagina ufungura NGO nyamara ari politiki ibyihishe inyuma, hakabamo n’andi ma foundations nk’iyitwa Lantos imuha ibihembo, maze ngo tubyihorere nyamara bashinze ishyaka rya Politiki."

Dr Bizimana asaba ubufatanye n’imiryango itari iya Leta mu kwamagana abakomoka ku babyeyi bakoze Jenoside, ngo bashinga imiryango yo gukomeza guhisha ibyaha bya ba se, barimo amashyirahamwe nka Jambo Asbl, Rwandan Rights na African Great Lakes Action Network (AGLAN), yo ngo inabeshya ko igizwe n’abarokotse Jenoside "nyamara abayishinze, Alice na Claude Gatebuke ari Abahutu."

Minisitiri Bizimana akomeza asaba abagize imiryango Aegis Trust, Never Again na Interpeace kugendera ku kuri kw’amateka, kubakira kuri uko kuri hamwe no kugusobanurira abaterankunga bashaka gukora ikosa ryo kugusimbuka ngo bahite bagera ku bwiyunge bwihuse.

Umuyobozi w’Umuryango Interpeace uharanira Amahoro, Frank Kayitare,
avuga ko bateguye guhurira hamwe no gutumira Minisitiri w’Ubumwe bw’Abanyarwanda n’Inshingano Mboneragihugu, nk’imiryango ishinzwe kubaka amahoro, kugira ngo bumve icyo bakora cyakunganira Leta mu byo ikora.

Kayitare avuga ko mu bushakashatsi bafatanyijemo na MINUBUMWE mu mwaka ushize wa 2024, basanze Abanyarwanda iyo bari mu bandi, barenga ibikomere by’ubudaheranwa, ariko baba bari bonyine mu ngo bagafatwa n’ubwigunge, agahinda gakabije n’ubwoba bw’uko ibyababayeho bishobora kugaruka.

Kayitare yagize ati "Iyo bari bonyine mu ngo bitekerezaho kurusha kuba barenga ibikomere bibagora iyo bahuye n’abandi mu muganda, muri gahunda z’akazi n’ahandi, ni yo mpamvu twahuriye hano, byaduhaye gahunda yo gutangira komora ibikomere mu miryango no gufasha ababyeyi kuganira n’abana babo."

Umukozi wa Aegis Trust, Mutesi Lydie, avuga ko umukoro we ari ukurushaho kugaragaza ukuri no gutahura imiryango itari iya Leta iri muri gahunda zo gupfobya no guhakana Jenoside yakorewe Abatutsi mu 1994.

Ibitekerezo  

Ohereza igitekerezo

Igitekerezo cyanyu kiragaragara kuri Kigali Today nyuma y'isuzuma kandi mu gihe kidatinze. Udashaka ko izina ryanyu rimenyekana wakoresha alias, Turabashimiye.

Amakuru aheruka