Duma Boko watorewe kuba Perezida mushya wa Botswana ni muntu ki?
Mu matora y’Umukuru w’Igihugu yabaye muri Botswana ku wa Gatatu tariki 30 Ukwakira 2024, ibyayavuyemo bitangazwa kuri uyu wa Gatanu tariki 1 Ugushyingo 2024, Ishyaka rya Botswana Democratic Party (BDP) ryari rimaze imyaka 58 ku butegetsi ryatsinzwe ayo matora, ku buryo bukomeye.

Aya matora yo muri Botswana, hagaragayemo impinduka zidasanzwe muri Politiki y’icyo gihugu kuko ishyaka Botswana Democratic Party ryari ku butegetsi kuva igehe iki gihugu cyabona ubwigenge mu 1966.
Ubusanzwe imiterere y’amatora muri Botswana, biteganywa ko ishyaka ryabonye imyanya 31 kuri 61 y’Abadepite mu Nteko, riba ryegukanye intsinzi, hanyuma umukandida ryatanze mu matora y’Umukuru w’Igihugu akaba ari we uhita aba Perezida wa Repubulika.
Ni uko Duma Boko nk’umukandida wo mu ishyaka ritavuga rumwe n’ubutegetsi rya Umbrella for Democratic Change UDC, wari uhanganye mu matora na Perezida ucyuye igihe Mokgweetsi Masisi, yegukanye intsinzi ubu akaba ari we Perezida mushya wa Botswana.
Duma Boko ni muntu ki?
Perezida mushya wa Botswana, yitwa Duma Gideon Boko, afite imyaka 55 kuko yavutse ku itariki 31 Ukuboza 1969, avukira mu gace kitwa Mahalape muri Botswana.
Perezida Duma Boko ni umubyeyi akaba n’umugabo wubatse, washakanye na Kaone Boko, bafitanye abana icyenda (9). Bivugwa ko ari umuntu ugira umutima mwiza wicisha bugufi. Ni umuntu kandi ufite igitinyiro ariko akaba n’umuntu usabana n’abandi cyane.
Ni umunyapolitiki ubimazemo igihe muri Botswana, ariko yanabaye umunyamategeko mu bijyanye n’uburenganzira bwa muntu, umwuga yagiyemo nyuma y’uko mu 1987 yize amategeko muri Kaminuza ya University of Botswana (UB), aho yari ahagarariye inama nkuru y’abanyeshuri muri iyo kaminuza Student Representative Council (SRC).
Mu 1993, nyuma yo kubona impabushobozi muri Kaminuza ya Botswana, yabaye umwarimu muri iyo Kaminuza ya Botswana University, yigisha amategeko (1993-2003), ariko ajya no gukomeza kwiga iby’amategeko muri Amerika muri Harvard Law School, ahavana impamyabushobozi yo ku rwego rwego rwa Master’s (Master of Laws degree) nk’uko bisobanurwa ku rubuga Wikipedia.
Duma Boko yatorewe kuba Perezida wa Botswana muri uku kwezi k’Ugushyingo 2024, ahagarariye ishyaka rye rya Umbrella for Democratic Change UDC, abereye umuyobozi kuva mu 2012. Akaba atsindiye uwo mwanya wa Perezida wa Repubulika nyuma y’uko yari amaze guhatana mu matora y’Umukuru w’Igihugu inshuro ebyiri, harimo ayo mu 2014 na 2019.
Mu matora yo mu 2014, Duma Boko yagejeje ishyaka rye rya UDC ku mwanya wa kabiri mu kugira imyanya myinshi mu Nteko Ishinga Amategeko, ribona imyaka 17 mu gihe ishyaka ryari riri ku butegetsi ryo ryari ryabonye imyanya 37.
Mu 2019, nabwo ishyaka rya Duma Boko ryatsinzwe mu matora y’Umukuru w’Igihugu ndetse atangaza ko habayeho uburiganya bwakozwe n’Ishyaka rya BDP, bugatuma Perezida Mokgweetsi Masisi aba ari we utsinda muri ayo matora.
Ishyaka rya Duma Boko, Umbrella for Democratic Change (UDC) rifite imyanya 35 kuri 61 mu Nteko Ishinga Amategeko ya Botswana muri aya matora yatangajwe ku itariki 1 Ugushyingo 2024, riyihuriyeho n’andi mashyaka nayo atavugaga rumwe na Leta harimo iryitwa Parti du Congrès du Botswana (BCP) na Front Patriotique du Botswana.
Ohereza igitekerezo
|