Ibi umukuru w’igihugu yabitangaje kuri uyu wa mbere taliki 3/3/2014 muri Serena Hotel i Kigali, aho yafunguraga ku mugaragaro inama y’iminsi ibiri ihuza abayobozi bakuru ba polisi baturutse mu bihugu 45 byo ku mugabane w’Afrika yo munsi y’ubutayu bwa Sahara.

Mu ijambo rye, Perezida Kagame yavuze ko hakenewe ubufatanye bw’bihugu mu guhangana n’icyo kibazo, aho yavuze ko ibikorwa by’iterabwoba byambukiranya imipaka usanga ari ikibazo gihanganyikishije buri gihugu.

Perezida Kagame afungura ku mugaragaro iyo nama kandi yavuze ko hakenewe ubufatanye bw’inzego z’umutekano mu bihugu by’Afrika ndetse no ku isi hose mu rwego rwo guhanganga n’ibyaha byambukiranya umupaka.

Umukuru w’igihugu yakomeje avuga ko amajyambere arambye ashingira ku mutekano n’amategeko ahamye, ikindi kandi ngo hamwe na hamwe hari aho usanga abakora ibikorwa by’iterabwoba bafite ikoranabuhanga rihambaye ugereranije n’irikoreshwa n’inzego z’umutekano, aha Perezida Kagame akaba avuga ari ngombwa guteza imbere ikoranabuhanga mu bikorwa byo kurinda umutekano.

Mu ijambo rye, umuyobozi mukuru wa Polisi y’u Rwanda, Inspector General Gasana Emmanuel, yavuze ko Polisi y’u Rwanda imaze gutera intambwe ishimishije mu gukumira ibyaha, anashimira ubuyobozi bw’ishyirahamwe ry’abakuru ba Polisi b’ibihugu byitabiriye iyi nama uburyo badahwema gufatanya mu gukumira ibyaha.

Umukuru wa Polisi y’u Rwanda yakomeje avuga ko nubwo iterambere mu bijyanye n’ikoranabuhanga rimaze kugaragara nk’iritiza umurindi ibyaha ku isi, ngo kuba iyi nama yabereye mu Rwanda ari ikigaragaza y’uko u Rwanda rufitiwe ikizere no kuba intangarugero mu gukumira ibi byaha.

Nubwo buri gihugu gifite inzego z’umutekano n’izindi ngamba zihangana n’iki kibazo, usanga iki kibazo kirushaho kugaragara mu bice bimwe na bimwe by’isi. Gusa ku rundi ruhande, ngo umuvuduko w’ikoranabuhanga ku isi nawo utiza umurindi ubukana bw’icyi kibazo.

Iyi ikaba ari imwe mu mpamvu zatumye abayobozi ba polisi mu bihugu 45 by’Afrika munsi y’ubutayu bwa Sahara bahurira i Kigali kwiga ubufatanye mu guhangana n’icyo kibazo.

Iyi nama yabereye mu Rwanda ifite insanganyamatsiko igira iti: “Gukora igipolisi kigezweho, haranirwa isi irimo umutuzo” (Contemporary Policing for a safer World).

Ishyirahamwe mpuzamahanga ry’abakuru ba Polisi (IACP), washinzwe mu mwaka wa 1893. Iyi nama yabereye mu Rwanda ikaba ari iya gatatu ibereye ku mugabane wa Afurika, nyuma y’izindi zabereye i Durban muri Afrika y’epfo mu myaka ya 2000 na 2006.

Dan Ngabonziza