Iyo nkunga MIFOTRA yayigeneye uturere dutandukanye, by’umwihariko abakozi bo mu karere ka Rutsiro bakaba bahawe udukingirizo ibihumbi 54.

Umuhango wo gutangira gukwirakwiza utwo dukingirizo wabereye ku rwego rw’akarere tariki 30/12/2013, utwa mbere tukaba twahawe abakozi b’akarere ka Rutsiro, mu rwego rwo kumenyesha abakozi bo mu karere n’abandi bakozi bo mu bigo bya Leta ko hari inkunga Minisiteri y’abakozi ba Leta yabageneye, kugira ngo na bo bitegure ko mu minsi micye izabageraho.

Umuyobozi w’ikigo cy’akarere gishinzwe gukwirakwiza imiti atanga udukingirizo ku bakozi b’akarere.

Minisiteri y’abakozi ba Leta yahaye utwo dukingirizo abakozi ba Leta n’ab’ibigo bya Leta bikorera mu karere ka Rutsiro iducishije mu kigo cy’akarere gishinzwe gukwirakwiza imiti n’ibikoresho mu mavuriro. Icyo kigo ni na cyo kizagira uruhare mu kugeza utwo dukingirizo kuri abo bakozi hirya no hino mu bigo bakoramo.

Umuyobozi w’ikigo cy’akarere gishinzwe gukwirakwiza imiti n’ibikoresho mu mavuriro, Eugene Shumbusho, yavuze ko hari icyizere ko abantu batazabirwanya, kuko nko ku karere, aho batangiriye kudutanga abantu babaye nk’abatunguwe, ariko baratwakira, cyane ko abadukenera bitaboroheraga kujya kutugura mu iduka kubera isoni.

Shumbusho yagize ati “turizera ko igikorwa kizagenda neza kuko abakozi ba Leta basobanukiwe bihagije n’akamaro k’agakingirizo, uko gakoreshwa n’umusaruro mwiza gatanga iyo kakoreshejwe neza.”

Umuyobozi w’akarere wungirije ushinzwe imibereho myiza y’abaturage yakanguriye abakozi b’akarere gukoresha utwo dukingirizo.

Shumbusho avuga ko rimwe na rimwe hari abantu bashobora kumva ko gutanga udukingirizo ari ugukangurira abantu kwishora mu ngeso z’ubusambanyi, ariko ngo si ko bimeze.

Ati “agakingirizo kagomba gufatwa nk’igikoresho, nk’uko umuntu aba afite umwenda mu rugo cyangwa aba afite urukweto, agakingirizo rero na ko gakwiye kuba intwaro ya buri munsi imufasha kwirinda.”

Yasobanuye ko abashakanye bataduhabwa kugira ngo bajye gusambana cyangwa mu buraya, ahubwo ko na bo bashobora kuba badukoresha kugira ngo tubafashe kwirinda za ngaruka bashobora guhura na zo zirimo kubyara abana batifuza cyangwa kwanduzanya indwara zandurira mu mibonano mpuzabitsina.

Abagore na bo bahawe udukingirizo twambarwa n’abagabo.

Muri iki gihe ngo haboneka n’abantu bakundana bagakora imibonano mpuzabitsina, nyamara batarashinga ingo. Ikibazo kikaba atari uko bayikora, ahubwo ikibazo kikaba ari uburyo bayikoramo, niba bikingiye cyangwa se batikingiye.

Leta rero ikaba igerageza kwegereza udukingirizo umuntu wese udukeneye mu rwego rwo guhangana n’ingaruka ziva muri ya mibonano mpuzabitsina idakingiye ari zo kubyara abana batifuzwa no kwandura indwara.

Malachie Hakizimana