Aganira n’abanyamakuru ku wa kabiri tariki 19 Gicurasi 2015, Minisitiri Busingye yavuze ko ifunga ry’agateganyo rikabije no guhohotera uburenganzira bwa muntu bidakwiye kuba umurage w’Afurika kuko bitemewe mu mategeko agenga ibihugu.

Yagize ati “Ntabwo byemewe. Nta muntu ugomba kuguma muri gereza muri cya gihe cy’iminsi 30 hanyuma igahinduka umucamanza atari we wabihinduye. Bishobora kuba bihari (mu Rwanda) ariko ntabizi cyangwa ubuyobozi butabizi ariko ntago byemewe”.

Minisitiri Busingye avuga ko bitemewe gufunga umuntu igihe kirenze ukwezi kumwe ataragezwa imbere y’ubutabera.

Akomeza agira ati “Nyuma y’iminsi 30 akwiye kugezwa imbere y’ubutabera hagasobanurwa impamvu iperereza rye rigikomeza, bityo rero iyo birenze umucamanza afite inshingano zo kumufungura”.

Minisitiri Busingye yatangaje ibi ubwo yafunguraga inama mpuzamahanga ihuriweho na za komisiyo zishinzwe uburenganzira bwa muntu ku mugabane w’Afurika yitabiriwe n’ibihugu 24, aho biganira ku kibazo cy’ifungwa kuri uyu mugabane kiri kuri 35%.

Ubushakashatsi bugaragaza ko mu Rwanda imibare y’abafunze birengeje igihe iri kuri 7%, ariko Minisitiri Busingye akaba atabyemeza cyangwa ngo abihakane. Gusa agasaba abantu bose n’inzego zibishinzwe gukurikirana icyo kibazo kugira ngo kirangire burundu.

Abitabiriye iyi nama baturutse muri za Komisiyo zishinzwe uburenganzira bwa muntu mu bihugu 24 byo muri Afurika.

Nirere Madelèine, Perezidante wa komisiyo ishinzwe uburenganzira bwa muntu mu Rwanda, yatangaje ko akazi kabo ari ugukora ubugenzuzi no gukurikirana niba ibyo basaba ibigo bifungirwamo bishyira mu bikorwa, bagakora raporo ihabwa Perezida wa Repubulika.

Ubusanzwe amategeko ateganya ko igifungo cy’agateganyo ku byaha byoroheje kitagomba kurenza iminsi 30 ishobora kongerwa kugeza ku mwaka mu gihe hagishakwa ibimenyetso.

Naho ku byaha by’ubugome cyangwa biremereye ho amategeko ateganya igifungo cy’agateganyo cy’amezi atandatu gishobora kongerwa kugeza ku myaka itanu.

Emmanuel N. Hitimana